Örneğin; bir piyango bileti aldık. 6 haneli bir sayı var bilette. Ve en son biletin numarası 999999. Bu duruma göre, en genel bilgilerime dayanarak büyük ikramiyenin bize çıkma olasıllığı 1/999999 oluyor değil mi ?
Olmuyor işte.
İstatistik bilimi dünyanın en büyük kandırmacasıdır. Çok mekaniktir ve kuantum teoremine taban tabana zıttır.
Açıklayayım.
Bikere insan oğlu geleceği bilme yetisine sahip değildir. Ama rahat durmaz kaşınır ve geçmiş verilere, tecrübelere dayanarak bir hesaplama yapar ve buna olasılık der. Ama içinde bulunduğumuz ça olasılıkların çok ötesindedir. Kontrol meraklısı olan kişi bütün olasılıkları hesapladığını düşünür ve bunu matematiksel olarak bir alanda sınırlar.
Şöyle bir hikaye vardır.
Zamanın birinde, birbirlerini seven iki kral varmış. Birgün ters düşmüşler ve savaş kararı almışlar. Ama senelerdir dost olduklarından kan dökmeden aralarındaki husumeti çözmeye karar verirler. Zar atacaklardır.
Birinci kral zarı atar 6 gelir.
- Hadi bakalım görelim seni, der birinci kral ve ekler, 6 atma ihtimalin 6 'da bir. at da görelim.
İkinci kral zarı atar ve 6 gelir.
Tekrar zar atarlar.
Birinci kral zarı atar ve tekrar 6 gelir.
- Hah yine altı geldi, der birinci kral. Artık üst üste iki kez 6 atma ihtimalin 36 da 1, der.
İkinci kral zarı atar ve 6 gelir.
Tekrar zar atarlar.
Birinci kral yine 6 atar.
- Tamam, der. Üst üste üç kez 6 atma ihtimalin 216 'da 1.
İkinci kral zarı atar. Zar ikiye bölünür ve bir tarafı 6, diğer tarafı 1 olarak masanın üzerine düşer.
Karışık oldu belki, ama ifade etmeye çalıştığım şey, eğer ortada istatistiksel bir durum var ise, bu insanın etrafını kontrol etme çabasının bir sonucudur ve zavallı bir durumdur. Kişi geleceği bilemeyeceği için, en iyi ihtimal ile bir durumun gerçekleşme olasılığını %50 olarak öngörebilir.
